Zespół Stresu Opiekuna (CSS – Caregiver Stress Syndrome) jest to stan podobny do syndromu wypalenia zawodowego, objawiający się psychicznym, fizycznym i emocjonalnym wyczerpaniem i poczuciem nieradzenia sobie z obowiązkami. Szacuje się, że może on dotykać ponad połowę pracowników opieki! Szczególnie narażeni są opiekunowie osób chorych na demencję i Alzheimera.

Opiekun osoby starszej na co dzień zmaga się z wieloma wyzwaniami. Oprócz prac wymagających sprawności i dobrej kondycji fizycznej; pielęgnacja, mycie, ubieranie, przewijanie, pomoc przy wstawaniu, sprzątanie, zakupy, przygotowywanie posiłków, czasem nieprzespane noce, wymagana jest także dobra kondycja psychiczna; stabilność emocjonalna, empatia, cierpliwość i wytrzymałość. Osoby starsze, z powodu schorzeń i związanego z nimi bólu, a czasem z powodu strachu i niezgody na starzenie się, bywają rozdrażnione, nieprzyjemne, złośliwe. Ale to niestety nie jedyne wyzwania, z jakimi musi sobie radzić Opiekun, który jest w obcym kraju, w nowym środowisku, pracuje i mieszka w domu podopiecznego, w którym dostosowuje się do panujących tam zwyczajów. Dla wielu Opiekunów, szczególnie tych niedoświadczonych, jest to sytuacja trudna i wymagająca.

Bravecare, jako agencja opieki, ma pełną świadomość z jakimi obciążeniami wiąże się ta praca, dlatego chcemy przybliżyć Państwu pojęcie Zespołu Stresu Opiekuna i dać kilka wskazówek w jaki sposób można mu zapobiegać, a jeśli wystąpi, jak sobie z nim radzić.

Objawy Zespołu Stresu Opiekuna i jego konsekwencje.

Wczesne objawy Zespołu Stresu Opiekuna to: przewlekłe zmęczenie, osłabienie i bezsilność. Nie powinno się ich lekceważyć, gdyż mogą dość szybko doprowadzić do nerwicy lub depresji. Długotrwałe oddziaływanie stresu osłabia układ immunologiczny, który nie potrafi wówczas skutecznie bronić organizmu przed wirusami i bakteriami. Stąd już tylko krok do częstych przeziębień, a z czasem poważniejszych chorób, takich jak zespół jelita drażliwego czy Hashimoto.

Charakterystyczne objawy dla Zespołu Stresu Opiekuna to: ucisk w klatce piersiowej, bóle: głowy, żołądka, kostno-stawowe, kołatanie serca oraz problemy ze snem, a w ciągu dnia z koncentracją.

Jak zapobiegać powstaniu Zespołu Stresu Opiekuna?

1. Zaplanuj swój dzień

W porozumieniu z rodziną podopiecznego określ czas wykonywania obowiązków i czas odpoczynku. Bardzo ważne jest znalezienie kilku wolnych chwil w ciągu dnia tylko dla siebie. Zastanów się co Cię odpręża, czego potrzebujesz, co sprawia Ci radość.

Jeśli masz godzinną przerwę i czujesz taką potrzebę, zdrzemnij się! Nawet 15 minutowa drzemka ma właściwości regenerujące organizm. Możesz poczytać książkę, zrobić kilka ćwiczeń rozciągających i/albo oddechowych. Od czasu do czasu, chociaż przez kilka minut popatrz na zieleń; pobliskie drzewo, rośliny. Staraj się nie podążać za swoimi myślami, obserwuj jak płyną, pojawiają się, znikają. Myśli, w swojej naturze, są podobne do przesuwających się po niebie chmur. Każdego dnia, chociaż na kilka minut usiądź w słońcu, na ławce w parku czy na skwerku niedaleko domu. Wykorzystuj każdą wolną chwilę, by nieco zwolnić tempo, odpocząć.

• Pamiętaj o dobrym odżywianiu, odpowiedniej ilości snu i aktywności fizycznej

Postaraj się regularnie spożywać świeże, w miarę możliwości jak najmniej przetworzone posiłki. Wybieraj warzywa, owoce, pamiętaj o piciu wody! Czy wiesz, że organizm człowieka już po około 30 minutach wysiłku fizycznego rozpoczyna nadprogramową produkcję endorfin? Towarzyszy temu uczucie zadowolenia, szczęścia, a jednocześnie zmniejsza się napięcie emocjonalne, a nawet odczuwanie bólu! Zastanów się jaką aktywność fizyczną lubisz najbardziej. Jeśli masz dzień wolny, albo nawet przerwę w ciągu dnia, możesz pójść na spacer, zwiedzić najbliższą okolicę. A może rodzina podopiecznego ma rower, z którego nie korzysta i chętnie Ci pożyczy? Świetną formą aktywności jest joga. Nawet kwadrans codziennych ćwiczeń przyniesie ulgę Twojemu kręgosłupowi i wpłynie wyciszająco na psychikę. Kilka nieskomplikowanych asan można wykonać niekoniecznie mając do dyspozycji specjalną matę do ćwiczeń. Podobnie taniec. Włącz muzykę w swoim pokoju i po prostu poruszaj się w jej rytmie. Pamiętaj o wypoczynku nocnym! Bez dobrego snu organizm wolniej się regeneruje, spada odporność psychiczna i fizyczna, wzrasta ryzyko chorób, w tym otyłości i insulinooporności. Wywietrz pokój przed snem. Staraj się kłaść wcześniej i spać nie mniej niż 7 godzin.

• Znajdź hobby!

Może popularne planszówki? Jest wiele świetnych gier planszowych dla dorosłych. Przykładem może być gra „Czarne historie”, w której trzeba odgadnąć co się wydarzyło. Dużo śmiechu dla wszystkich, a gra jest wielkości talii kart, więc zmieści się do torby, gdy jedziesz na zlecenie. Zapytaj, może Senior ma jakieś ulubione gry, które przyniosą Wam odprężenie i zabawę? Może lubi śpiewać, słuchać radia albo muzyki? Zaproponuj coś, co może stać się Waszą wspólną rozrywką i uprzyjemni wspólny czas.

• Zachowaj dystans!

Nie bierz słów Seniora do siebie. Pamiętaj, że osoby w starszym wieku zmagają się nierzadko z otępieniem starczym i nie zawsze potrafią obiektywnie ocenić sytuację. Mogą do końca bronić tez, które zdezaktualizowały się w ostatnim dziesięcioleciu i nie ma możliwości przetłumaczyć im, jak jest obecnie. Często są przekonani, że z racji wieku i doświadczenia mają większą wiedzę i nie mogą się mylić. Co można zrobić w takiej sytuacji? Odpuścić. Pomyśl, że ta sytuacja nie jest warta burzliwych kłótni, stresu i przejdź nad tym do porządku dziennego.

• Nie zamykaj się w sobie, mów o swoich uczuciach!

Starasz się, ale nie zawsze wychodzi tak jak powinno? Pamiętaj, że nie musisz wszystkiego robić idealnie. Jesteśmy tylko ludźmi, każdy z nas popełnia błędy, każdy czasem czuje się zestresowany, zmęczony czy bezradny. Jeśli jest Ci ciężko, nie wstydź się do tego przyznać i prosić o pomoc lub radę. Otaczaj się życzliwymi ludźmi, którzy są gotowi Cię wysłuchać, unikaj toksycznych, którzy emanują negatywną energią. Rozmowa z osobą, przed którą możesz się otworzyć poprawi Twoje samopoczucie. Rozwiązywanie problemów i wątpliwości na bieżąco zapobiegnie gromadzeniu się stresu, który tłumiony może wywołać niepożądane zachowania; na przykład silny, niekontrolowany wybuch złości czy płaczu. Pamiętaj, że sięganie po alkohol i inne używki nie jest dobrym rozwiązaniem, jedynie potęguje problemy!